اگر برای شما هم سوال پیش آمده که (پلاستیک چگونه ساخته می‌شود؟) یا مواد تشکیل دهنده پلاستیک چیست؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا به زبان ساده با چگونگی ساخت پلاستیک آشنا شویم. پلاستیک از نام یونانی «plastikos» به معنای «قالب» یا «شکل دادن» گرفته شده است. پلاستیک ماده‌ای است که می‌توان آن را به شکل قالب درآورد و سپس حالت داد.
تولید پلاستیک را اگر بخواهیم به زبان ساده و فقط در یک جمله بیان کنیم، به این شکل است که با استخراخ نفت یا گاز طبیعی شروع می‌شود، سپس جدا می‌شود، و سپس یک دسته مواد شیمیایی به آن اضافه می‌شود و بعد به قطعات کوچک تر تقسیم می‌شود، و در آخر برای قالب گیری و شکل دهی به کارخانه‌های تولید پلاستیک ارسال می‌شود.
پلاستیک میتواند «مصنوعی» یا «زیست پایه» باشد. پلاستیک‌های مصنوعی از نفت خام، گاز طبیعی یا زغال سنگ به دست می‌آیند. در حالی که پلاستیک‌های زیستی از محصولات تجدیدپذیر مانند کربوهیدرات ها، نشاسته، چربی‌ها و روغن‌های گیاهی، باکتری‌ها و سایر مواد بیولوژیکی به دست می‌آیند.
طبق آخرین داده‌های منتشر شده در سال 2022 پلاستیک‌های زیستی حدود ۱ درصد از ۳۵۹ میلیون تن پلاستیک تولید شده در سال را تشکیل می‌دهند. بنابراین درصد زیادی از پلاستیک هایی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند از نفت خام، مصنوعی تولید می شوند.
تنها بخش کوچکی از ذخایر نفت و گاز صرف تولید پلاستیک می‌شود و مابقی برای حمل و نقل، برق، گرمایش و سایر کاربردها استفاده می‌شود
مراحل ساخت پلاستیک از نفت خام
نفتا چیزی است که ما برای تولید پلاستیک به آن نیاز داریم. اما، نفتا مصارف رایج دیگری مانند حلال‌ها و رقیق‌کننده‌ها، الیاف مصنوعی و الکل‌های صنعتی هم دارند.برای انجام و تولید آن ها نخست لازم است تا نفتا و گاز مایع تصفیه شوند تا هیدروکربن های با ارزش را آزاد کند در واقع این کار باعث می شود پیوند مولکولی شکسته شود و به زنجیره مولکولی بسیار کوتاه تر ساخته شود تا در نهایت اتیلن، پروپیلن و بوتادین تولید شود.
مواد تشکیل دهنده پلاستیک
بوتادین
بوتادین خیلی مورد توجه است چون از بوتادین در مرحله نخست برای تولید لاستیک ماشین و همچین فیبرهای مصنوعی در لباس و کفش های ورزشی مورد نیاز است.
اتیلن
اتیلن توسط کاتالیزگرها تحت فشار بالا قرار می گیرد تا مولکول های زنجیره بلند با ویژگی های جدید تولید شود.در واقع از اتیلن پلی اتیلن به دست می آید که بسیار چکش خوار و مقاوم هستند. پلی اتیلن در واقع رایج ترین نوع پلاستیک در جهان است.از لوله کشی آب گرفته تا روکش کابل ها و انوع بسته بندی پلاستیک ها
پروپیلن
از پروپیلن هم پلی پروپیلن بدست می آید این ماده از پلی اتیلن محکم تر است و در مواجه با گرما عملکرد بهتری دارد شما می توانید این ماده را در اجزای خودرو ،کلاه های ایمنی و سرنگ های پزشکی بیابید.
محصولات پلاستیکی سپس با ترکیبی از مواد افزودنی مخلوط می‌شوند که به آن پلیمریزاسیون گفته می شود افزودنی‌ها مهم هستند زیرا هر یک از آنها برای ارائه پلاستیک با خواص بهینه و هدفمند مانند چقرمگی، انعطاف پذیری، رنگ یا ایمن‌تر کردن و بهداشتی کردن آنها برای استفاده در یک کاربرد خاص استفاده می‌شوند
خواص پلاستیک ها رسانایی الکتریکی کم، چگالی کم، شفافیت و چقرمگی آن است که امکان استفاده از آن را برای تولید محصولات مختلف فراهم کرده است. علاوه بر این، تطبیق‌پذیری پلاستیک منجر به استفاده از آن در طیف وسیعی از صنایع شده است.
انواع مختلف از پلاستیک وجود دارد – شفاف، کدر، رنگ ثابت، انعطاف پذیر، سفت، نرم و غیره…
تفاوت پلیمر با پلاستیک
کلمات پلیمر و پلاستیک معمولا به یک معنی استفاده می شوند اما به طور دقیق تر پلاستیک به قطعات نهایی تکمیل شده و پلیمر به مواد خام اولیه گفته می شود. پلیمرها از مولکول های بسیار بزرگی تشکیل شده اند. یک مولکول آب از از 2 اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده است.در حالی که یک مولکول پلیمر از صدها یا هزاران اتم تشکیل شده است.
یک پلیمر از تعداد زیادی منومر که کنار یکدیگر قرار گرفته اند تشکیل شده است. صدها نوع پلیمری که امروزه تولید می شوند در جرم ملکولی و خواص یکدیگر متفاوت هستند که البته با افزودن یک یا چند منومر خواص ها تغییر و اصلاح می شوند
پلیمریزاسیون
اغلب پلیمر ها بر پایه اتم کربن هستند علت آن قابلیت ویژه کربن می باشد که عبارت است از:
+ میتواند چهار پیوند با سایر اتم ها برقرار کند.
+ می تواند به صورت زنجیروار با اتم های کربن دیگر پیوند برقرار کند و به صورت زنجیر و یا شکل دیگر تبدیل شود.
کوچکترین جز سازنده یک زنجیر پلیمری منومر نام دارد. پلیمریزاسیون به واکنش شیمیایی گفته می شود که طی آن بین این منومرها اتصال برقرار می شود و مولکول های پیچیده پلیمری تشکیل می شود. نام گذاری پلیمر ها نیز معمولا بر اساس بر اساس این واحد منومری انجام می شود به عنوان مثال:
اتیلن ⇐ پلیمریزه می شود به ⇐ پلی اتیلن
پروپلین ⇐ پلیمریزه می شود به ⇐ پلی پروپیلن
استایرن ⇐ پلیمریزه می شود به ⇐ پلی استایرن
وینیل کلراید ⇐ پلیمریزه می شود به ⇐ پلی وینیل کلراید
شکل شماتیک بالا پلیمریزاسیون است که در آن یک منومر به منومرهای مشابه خود می چسبد و زنجیره پلیمری را تولید می کند
معایب پلاستیک های مبتنی بر نفت
پلاستیک های مبتنی بر نفت در طول چرخه حیات خود با مشکلات زیست محیطی زیادی از جمله انتشار گازهای گلخانه ای، ماندگاری در محیط های دریایی و خشکی، آلودگی و غیره همراه هستند.
شیوع سرطان، آسم، اوتیسم، ناتوانی‌های یادگیری، آلرژی‌ها و نقایص مادرزادی مرتبط با پتروشیمی‌ها همگی جنبه‌های یک مشکل مشترک هستند که سلامت آب و هوای ما را نیز تهدید می‌کنند – اتکای مداوم ما به نفت. همانطور که می دانیم باید از نفت به عنوان منبع سوخت برای حمل و نقل و انرژی خودداری کنیم، همچنین باید استفاده از محصولات مبتنی بر نفت را در بازار مصرف کاهش دهیم. هیچ یک از این انتقال آسان نیست. صنایع نفت و شیمیایی از نظر سیاسی قدرتمند هستند. و در حالی که کاهش مقررات ایمنی محیطی و بهداشت عمومی برای حفظ اقتصاد مبتنی بر نفت به نفع آنهاست، به نفع ماست که از این سیستم سمی خارج شویم و تقاضا را تغییر دهیم.
